Tüketici Kredilerine Uygulanacak Faiz Oranları
6502 sayılı
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanununda tüketici işlemlerine uygulanacak faiz
oranı açıkça belirtilmemiştir. Bu nedenle tüketici kredilerine işleyecek faiz
oranının belirlenmesi noktasında genel kanun olan Türk Borçlar Kanunundaki
hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
01.07.2012
tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun akdi faize ilişkin
88. ve temerrüt faizine ilişkin 120. Maddesi hükmü faiz oranlarını düzenlemektedir. TBK ile aynı tarihte yürürlüğe giren 6101
Sayılı Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunun 7.
Maddesi; "Türk Borçlar Kanunu’nun
kamu düzenine ve genel ahlâka ilişkin kuralları ile geçici ödemelere ilişkin 76
ncı, faize ilişkin 88 inci, temerrüt faizine ilişkin 120. ve aşırı ifa
güçlüğüne ilişkin 138 inci maddesi, görülmekte olan davalarda da
uygulanır." hükmünü içermektedir. Bu kapsamda Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunda faiz oranının düzenlenmemesi sebebiyle Türk Borçlar Kanunun
hükümleri tüketici işlemlerine kıyasen uygulanacaktır.
TBK'nın "Faiz" başlıklı 88. Maddesi şu
şekildedir;
"Faiz ödeme borcunda
uygulanacak yıllık faiz oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa faiz borcunun
doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenir.
"Sözleşme ile
kararlaştırılacak yıllık faiz oranı, birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık
faiz oranının yüzde elli fazlasını aşamaz."
Buna göre
tarafların sözleşme serbestisi kapsamında sözleşmede faiz oranını kararlaştırabilecekleri
düzenlenmişse de tüketici lehine bu düzenlemeye bazı sınırlamalar
getirilmiştir. Buna göre sözleşmede kararlaştırılan faiz oranı yasal faizin
yüzde elli fazlasına kadar olmak suretiyle sınırlandırılmış ve bu sınırlar
içinde taraflara faiz oranını belirleme imkanı tanınmıştır. Yasal faiz oranının
yüzde elli fazlasını aşan şekilde düzenlenen sözleşmelerdeki faiz oranları
geçersiz olup bu ihtimalde uygulanacak faiz oranı üst sınır olarak kabul
edilecektir.
TBK'nın "Temerrüt Faizi" başlıklı 120.
Maddesi ise;
"Uygulanacak yıllık
temerrüt faizi oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa, faiz borcunun doğduğu
tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenir.
Sözleşme ile kararlaştırılacak
yıllık temerrüt faizi oranı, birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz
oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz.
Akdî faiz oranı
kararlaştırılmakla birlikte sözleşmede temerrüt faizi kararlaştırılmamışsa ve
yıllık akdî faiz oranı da birinci fıkrada belirtilen faiz oranından fazla ise,
temerrüt faizi oranı hakkında akdî faiz oranı geçerli olur."
Bu hükümde de 88.
Madde hükmüne paralel olacak şekilde temerrüt faizinin de sözleşmede
kararlaştırılabileceği belirtilmişse de temerrüt faizinin üst sınırının
belirlenmesi noktasında bir farklılık getirilmiştir. Sözleşme ile
kararlaştırılan yıllık temerrüt faiz oranı, yasal faiz oranının yüzde yüz
fazlası ile sınırlandırılmıştır. Yani temerrüt faizi taraflarca
kararlaştırıldığı takdirde bu oran en fazla yasal faizin iki katı kadar
olabilecektir. Bu oranın üzerinde belirlenen faiz oranları geçerlilik arz etmeyecektir.
Türk Borçlar Kanununun 88. ve 120.
maddelerinin düzenleniş amacı ve niteliği emredici özellik taşımakta olup
yargılama sürecinde taraflar ileri sürmese de re'sen gözetilecek niteliktedir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Umut Şafak Toprak’a aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir.