Kambiyo senetlerine özgü icra takibi bir özel ilamsız icra takibi yoludur. Alacaklının alacağı bir kambiyo senedine bağlıysa bu icra takibi yolunu tercih ederek alacağını tahsil edebilir. Bu icra takibi yolu alacaklı lehine birtakım avantajlar barındırmakta ve alacağına daha hızlı ulaşma imkanı sağlamaktadır.

Kambiyo senetleri çek, bono ve poliçedir. Söz konusu belgelerden birine sahip olan alacaklı kambiyo senetlerine özgü icra takibi yolunu tercih edebilir. Bu takip yolunun en önemli avantajı borçlunun takibe itirazının takibi durdurmamasıdır. Borçlu takibe itiraz etse daha haciz işlemleri alacaklı tarafından borcun tahsili amacıyla yapılabilir. Kambiyo senetlerine özgü takip yolunda itiraz ancak hacizli malın satışına engel olmaktadır.x

Bu takip yolunun farklı huşularından biri de icra takibine girişildiğinde takip konusu senedin aslının icra dairesine teslim edilmesi gerekmektedir. Senet aslı icra dairesine icra takip talebi ile beraber teslim edilir ve icra dairesi kasasında saklanır.

Takip Talebi

Takip talebi aynı genel haciz yoluyla takipte olduğu gibi icra dairesine yapılmalıdır. Senet aslını ve borçlu sayısının bir fazlası kadar takip talebinin yetkili icra dairesine verilmesi ile takip başlatılabilir.

Kambiyo senetlerine özgü icra takibinde icra müdürü senedin kambiyo senedi vasfını taşıyıp taşımadığını, senedin vadesinin gelip gelmediğini inceler. Senet kambiyo senediyse ve vadesi gelmişse ödeme emrini düzenler ve borçluya tebliğe çıkarır.

Ödeme Emrine İtiraz

Ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren borçlu, 5 gün içinde icra mahkemesine şikayet etmeli veya 10 gün içinde borcu ödemelidir. Bu takip yolunda yukarıda da belirttiğimiz gibi şikayet edilmesi takibi durdurmayacak ve ödeme süresi olan 10 günün dolmasıyla haciz yapılabilmesine engel olmayacaktır. Borçlu şikayetinde senedin kambiyo senedi vasfını taşımadığını veya senetteki imzanın kendine ait olmadığını ya da borçlu olmadığını ileri sürebilir.

İmzaya İtiraz

Borçlunun yukarıda bahsedildiği üzere kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olmadığını iddia ederek itiraz etme imkanı bulunmaktadır. Ancak bu işbu imzaya itirazı, açıkça ve diğer itiraz ve inkarlarından ayrı bir şekilde ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde icra mahkemesine vereceği bir dilekçe ile öne sürmelidir. Aksi takdirde imzanın borçluya ait olduğu kabul edilecektir ve borçlunun imzanın kendisine ait olmadığını bir daha iddia etme şansı olmayacaktır.

Burada belirtmekte fayda var ki; borçlu imzayı haksız yere inkâr ederse, takip konusu alacağın %10’u oranında bir para cezasına ve ayrıca İİK. m. 170 gereğince yüzde yirmi oranında inkâr tazminatına mahkûm edilecektir. 

Borca İtiraz

Borçlu takip konusu kambiyo senedinden dolayı borçlu olmadığını veya icra takibine konu borç miktarı kadar borçlu olmadığını iddia ediyorsa bu iddiasını yine icra mahkemesinde ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren 5 gün içinde öne sürmelidir.

İcra mahkemesine yapılan şikayet sonucunda icra mahkemesinde duruşma yapılacaktır. Bu inceleme sonucunda borca itiraz, borcun olmadığını, ödendiği veya ertelendiğini, resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispat edilmesi durumunda kabul edecektir.

İcra mahkemesi duruşmadan önce borçlunun itirazının, sunulan belgelerden, ciddi olduğu kanaatine varırsa dosya üzerinden takibin geçici olarak durmasına karar verebilir.

Ödeme Emrine Şikayet

Kambiyo senetlerine mahsus takip yolunda genel haciz yoluyla takipte de olduğu gibi icra memuru muamelesini şikayet yolu memur muamelesinden itibaren yedi gün içerisinde veya bazı durumlarda süresiz olarak mevcuttur. Ancak bu yolda genel haciz yolundan farklı olarak icra müdürünün senedin kambiyo senedi vasfına sahip olup olmadığını, alacaklının takip hakkının bulunup bulunmadığı, senedin vadesinin gelip gelmediğini kontrol etme yükümlülüğü de olduğundan bu sorumlulukları kapsamında da borçlu tarafından şikayet yoluna başvurma olanağı da vardır. Bu şikayetler şu iddialara dayanabilir:

·         Alacaklının takip hakkı bulunmadığı

·         Senedin kambiyo senedi vasfına sahip olmadığı

·         Senedin vadesinin gelmediği

·         Senet aslının icra dairesine teslim edilmediği

İtiraz Edilmemesi ve İtirazın Olumsuz Sonucu

Ödeme emrine karşı koyulmaması durumunda icra takibi için devam eden süreç genel haciz yoluyla takipteki süreçle benzerlik gösterir. Farklı olarak yukarıda da belirtildiği gibi bu takip yolunda itiraz satıştan başka icra işlemini durdurmayacaktır. Yukarıda belirttiğimiz icra mahkemesi hakimi tarafından verilecek bir geçici durdurma kararı veya borcun icra dairesine ödenmesi gibi bir durum söz konusu olmadıkça borçlu haciz yapılmasının önüne geçemeyecektir.