Tapu iptal ve tescil davası, tapu kayıtlarının aşağıda açıklanacak olacak nedenlerden biriyle gerçeği yansıtmadığını ve kendisinin gerçek hak sahibi olduğunu ileri süren davacı tarafından gerçeğe aykırı tapu kaydının iptali ile adına tescilinin talep edildiği davadır. Bu dava sonucunda tapu kaydının maddi gerçeğe uygun olarak düzeltilmesi esas amaçtır. Bu davalarda mahkeme kararı kesinleşmeden kararın icra edilmesi mümkün değildir. Burada kararın kesinleşmesi ilk derece mahkemesinden sonra verilen kararın itiraz mercileri olan istinaf ve yargıtay tarafından da onanması ile kesinleşerek neticelenmesini ifade etmektedir.

Tapu Tescili Neden Önemlidir?

Kural olarak taşınmaz mülkiyeti tapu tescili ile kazanılmaktadır. Tapu kayıtları bu bakımdan taşınmaz mülkiyetinin kime ait olduğu bakımından esas teşkil etmektedir. Yani tapu tescili söz konusu taşınmazın mülkiyetine sahip olabilme bakımından büyük öneme sahiptir.

Kanunda istisna olarak birkaç tapu tescilsiz taşınmaz kazanım durumu sayılmıştır. Miras, cebri icra, mahkeme kararı, kamulaştırma ve işgal bu tescilsiz kazanım durumlarıdır. Söz konusu kazanım durumlarının varlığı halinde tapuda tescil henüz yapılmamış olsa bile sayılı olguların gerçekleştiği anda taşınmaz mülkiyetinin kazanıldığı kabul edilir.

Tapu İptal ve Tescil Davası Açılabilecek Haller

Tapu iptal ve tescil davaları genellikle yolsuz tescilin varlığı halinde açılabilmektedir. Yolsuz tescil ise Türk Medeni Kanunu’nda tanımlandığı üzere bağlayıcı bir hukuki sebebe dayanmayan veya dayandığı bir hukuki sebep bulunmayan tescillerdir. Başlıca tapu iptal ve tescil davası konuları şu şekilde sıralanabilir: Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davası, daha evvel yapılmış ön alım sözleşmesine dayanarak açılan tapu iptal ve tescil davası, geçersiz veya usulsüz vekaletnameye dayanan tapu kaydının iptali ve gerçek malik adına tescili ile ilgili dava, taşınmaz satış sözleşmesi kapsamında taşınmaz teslim borcunu yerine getirmeyen müteahhitte karşı açılan tapu iptal ve tescil davası, iradeyi sakatlayan sebeplere dayanılarak açılan tapu iptal ve tescil davaları.

Tapu İptal ve Tescil Davasında Süreç

Tapu iptal ve tescil davasında öncelikle davanın kime karşı açılacağı doğru tespit edilmelidir. Bu davada husumetin yöneltileceği taraf tapuda adına yolsuz tescil bulunan taraf olmalıdır.

Bu davalarda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olup yetki bakımından ise dava konusu taşınmazın bulunduğu yer yetkili mahkemedir. Bir örnekle açıklamak gerekirse İstanbul İli, Ataşehir İlçesinde bulunan bir taşınmazla ilgili tapu iptal ve tescil davası açılacaksa görevli ve yetkili mahkeme İstanbul Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesi olacaktır.  

Yargılama sürecinde mahkeme öncelikle tapu kayıtlarını bir usulsüzlük olup olmadığı ile ilgili inceler. Tarafların delillerini ve bu kapsamda şahitlerini (tanıklarını) dinler ve akabinde uyuşmazlıkla ilgili bilirkişi raporu alınması ve keşif süreçlerini yerine getirerek bir kanaat getirir ve karara varır. Yerel mahkeme süreci böylece sona ermiş olur. Ancak yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere süreç henüz sona ermiş değildir zira kesinleşmiş bir yargı kararı olmadığından ayni hakka ilişkin bu davanın kararı icra edilemez. Yerel mahkemenin kararı itiraz sonucu istinaf incelemesine tabi tutulabilir. İstinafın karar vermesi sonucu ise dava değeri her yıl yeniden belirlenen belli bir değerin üzerinde ise temyiz yolu açık olduğundan yine itiraz sonucu Yargıtay tarafından değerlendirilir ve Yargıtayın kararı uyarınca karar kesinleşebilir ve icra edilebilir duruma gelebilir. Bu son durum itibariyle davacı tarafın talepleri haklı görülürse dava açılırken ki yolsuz tescilin iptali ve dava sonucuna göre gerçek malikin tapuya tescili sağlanabilir.

Tapu İptal ve Tescil Davası Masrafları Ne Kadar?

Tapu iptal ve tescil davaları nisbi harca tabidir. Nisbi harç, dava değerine göre belirli bir oranda harç belirlenmekte bu harç dava açılırken alınmaktadır. Bunun yanı sıra dava açılırken davacı tarafından ödenmesi gereken bir takım dava masrafları da bulunmaktadır. Söz konusu masraflar başlıca posta giderleri, bilirkişi ücreti, keşif ücreti olarak sıralanabilir.